صلح عمری یکی از ابزارهای مؤثر در برنامهریزی مالیاتی است که میتواند به کاهش مالیاتهای پرداختی کمک کند. این فرآیند شامل انتقال مالکیت یک دارایی به یک شخص دیگر (مثلاً یکی از اعضای خانواده) است، در حالی که مالکیت فعلی تا پایان عمر، برای شخص منتقلکننده حفظ میشود. یکی از اصلیترین راهکارهای کاهش مالیات در صلح عمری، استفاده از معافیتهای مالیاتی مرتبط با مالیات بر ارث است. با تنظیم درست قرارداد صلح عمری و مشاوره با یک وکیل مجرب، میتوان از این معافیتها بهرهبرداری کرد. با این کار میتوان به میزان قابلتوجهی مالیاتهای سنگین بر ارث را کاهش داد.
1. آیا صلح عمری مالیات دارد؟
صلح عمری یک ابزار قانونی و مالی است که به افراد امکان میدهد تا مالکیت داراییهای خود را به دیگران منتقل کنند. با این شرط که تا پایان عمر از منافع آن مال بهرهمند گردند. یکی از پرسشهای متداول در این زمینه این است که آیا صلح عمری، مالیات دارد؟ در پاسخ باید گفت که بله، صلح عمری میتواند مشمول مالیات شود، اما نوع و میزان مالیات به شرایط خاص هر معامله و قوانین مالیاتی کشور بستگی دارد.
به طور کلی، مالیاتهایی که ممکن است در فرآیند صلح عمری اعمال شوند، شامل مالیات بر ارث، مالیات بر هدایا، و مالیات بر درآمد است. با این حال، در قوانین موجود معافیتها و تخفیفهایی را برای این نوع انتقالات در نظر گرفتهاند که میتواند به کاهش و یا حتی حذف مالیات منجر شود.
با این وجود، بسیار مهم است که در تنظیم قرارداد صلح عمری، مشاوره با وکلای مالیاتی و مشاوران مالی حرفهای دریافت شود تا اطمینان حاصل شود که تمامی معافیتها و تخفیفهای ممکن در نظر گرفته شدهاند و از هرگونه هزینه مالیاتی غیرضروری اجتناب شود. به این ترتیب، صلح عمری میتواند به عنوان یک راهکار مؤثر در مدیریت مالیاتها و حفظ ارزش داراییها مورد استفاده قرار گیرد.
2. راهکارها و روش های قانونی کاهش مالیات بر صلح عمری
زمانی که مال یا ملکی به نام کسی صلح میشود، در زمان تنظیم قرارداد، اداره دارایی، مالیاتی از انتقالدهنده نمیگیرد. در چنین شرایطی اداره دارایی تنها یک گواهی صادر میکند. اما پس از فوت مصالح (انتقال دهنده مال یا ملک)، اداره دارایی در برخی موارد حتی تا چند برابر مالیات نقل و انتقال را دریافت میکند. این مالیات، در واقع همان مالیات در صلح عمری است. برای کاهش این مالیات، دو راهکار وجود دارد:
- نوشتن مبایعهنامه بین مصالح و متصالح: در این حالت، مبایعهنامهای تنظیم میشود که نشان میدهد مال یا ملک، در قبال مبلغی معین منتقل شدهاست. این نشان میدهد که انتقال بهصورت رایگان نبوده و میتواند تاثیر بسزایی در کاهش مالیات داشته باشد.
- انتقال اسناد بهصورت قطعی مشروط: در این روش، سند قطعی مشروط تنظیم میشود که دارای شروطی است. یکی از این شروط میتواند شرط صلح عمری باشد. در واقع با این کار مصالح اقرار میکند که دارایی را منتقل کرده، اما تا زمانی که زنده است از منافع آن بهرهمند میشود و حتی حق فسخ را برای خود نگه میدارد. این روش محکمتر از روش قبلی است و میتواند بهطور قابلتوجهی مالیات را کاهش دهد.
همانطور که گفتیم، انتقال داراییها در قالب صلح عمری میتواند باعث شود که این مال یا ملک به عنوان بخشی از داراییهای موروثی در زمان فوت شخص انتقالدهنده محسوب شوند. در نتیجه، با استفاده از این دو روش، میتوان تا حد زیادی از پرداخت مالیات به اداره دارایی، پس از مرگ مصالح جلوگیری کرد. به این ترتیب، مصالح (انتقالدهنده) و متصالح میتوانند با خیالی آسوده از داراییهای خود بهرهمند شوند.
بیشتر بخوانید: حصر وراثت چیست؟ مفهوم و اهمیت انحصار وراثت در حقوق مدنی و امور حسبی
3. تفاوت مالیات نقل و انتقال با مالیات در صلح عمری
مالیات نقل و انتقال و مالیات در صلح عمری دو مفهوم متفاوت در حوزه حقوق مالیاتی هستند. هر کدام از آنها ویژگیها و ابعاد خاص خود را دارند. مالیات نقل و انتقال به مالیاتی اطلاق میشود که به دلیل انتقال داراییها از یک شخص به شخص دیگر در نظر گرفته میشود. در این حالت، اداره دارایی، مالیاتی مبنی بر ارزش مالکیت جدید ایجاد شده پس از انتقال را محاسبه میکند. این مالیات بر اساس ارزش منطقهای داراییهای منتقل شده محاسبه میشود و میتواند در مواردی مانند خرید و فروش املاک، سهام و دیگر داراییهای قابل انتقال، بکار گرفته شود.
از طرف دیگر، مالیات در صلح عمری یک مفهوم حقوقی است که برای انتقال داراییها به صورت قطعی اعمال میشود. همانطور که گفتیم در این روش، از نظر اداره دارایی، مال یا ملک در هنگام صلح، از مالیات معاف است. اما پس از فوت مالک، این اداره میتواند به اندازه ۲ تا ۳ برابر مالیات نقل و انتقال را از ارزش داراییها محاسبه و دریافت کند.
4. فروش مال یا ملک صلح عمری توسط متصالح
متصالح به شخصی اطلاق میشود که مالکیت مال یا ملک به او منتقل شده است، اما بهرهبرداری و استفاده از آن تا پایان عمر مصالح (شخص منتقلکننده) در اختیار مصالح باقی میماند. این شرایط به این معنی است که متصالح نمیتواند بدون رضایت مصالح اقدام به فروش ملک یا مال کند. علاوه بر این، هرگونه تلاش برای فروش ملک ممکن است با چالشهای قانونی مواجه شود. چرا که قرارداد صلح عمری معمولاً شامل شروطی است که این نوع اقدامات را محدود میکند.
5. فروش مال یا ملک صلح عمری توسط مصالح
مصالح به شخصی گفته میشود که مال یا ملک را به متصالح منتقل کرده است. در بسیاری از موارد، مصالح نمیتواند به تنهایی و بدون رضایت متصالح اقدام به فروش ملک کند، زیرا مالکیت قانونی به متصالح منتقل شده است. این مسئله معمولاً در شرایط قرارداد صلح عمری مشخص میشود و هرگونه اقدام به فروش باید بر اساس توافقات صورت گرفته در قرارداد انجام شود.
6. سخن پایانی
در این مطلب به بررسی راهکارهای کاهش مالیات در معاملات صلح عمری پرداختیم که از اهمیت حقوقی و مالی بالایی برخوردارند. از طریق تحلیل مفاهیمی نظیر صلح عمری، مالیات نقل و انتقال و راهکارهایی نظیر نوشتن مبایعهنامه بین مصالح و متصالح و استفاده از اسناد قطعی مشروط، امکان کاهش مالیات در معاملات صلح عمری فراهم شده است. در نتیجه با اجرای صحیح و دقیق این راهکارها، میتوان بهطور موثر از پرداخت مالیات هنگفتی که اداره دارایی پس از مرگ مالک مطالبه میکند، جلوگیری کرد. با این کار میتوان به انتقالدهنده و متصالح این امکان را داد که بهرهمندی بهینه از داراییهای خود را تضمین کنند. شما میتوانید جهت دریافت راهکارهای مهم حقوقی در این زمینه، از طریق اینستاگرام و یا تکمیل فرم با وکلای گروه حقوقی حامی در ارتباط باشید.
4 پاسخ
سلام. سال گذشته بنا به دلایلی منزلم را با دخترم صلح عمری بلاعوض کردم و در مورد مسائل مالی مربوطه هیچگونه اطلاعاتی نداشتم. ولی حالا متوجه شدم دخترم بعد از من متحمل پرداخت مالیات زیادی خواهد شد. حال اگر الان با حضور خودم و دخترم اقدام به فسخ صلح نماییم ملزم به پرداخت مالیات هستیم؟ اگر جواب مثبت است مقدار این مالیات برای فسخ صلح چقدر است؟
اگر معامله با حضور دو طرف فسخ بشود به شما مالیاتی تعلق نمیگیرد. فقط سند باید حتما به نام مادر تعویض گردد. در واقع الان سندی تنظیمشده که مالکیت برای دختر شما و منافع برای خود شماست، ابتدا این سند فسخ می شود (اقرارنامه فسخ می نویسید و به دفترخانه ارائه میدهید) و مجددا سندی به نام مادر صادر میشود و هیچگونه هزینهای ندارد.
ملکی را صلح کردیم به صورت عمری و بلاعوض بوده، حال اعلام میکنند که شامل مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد شد، آیا درست است؟
بله، به شما مالیات تعلق میگیرد. به این دلیل که به صورت ثروت اتفاقی بوده به شما حتما مالیات تعلق میگیرد و این تقریبا 3 تا 5 برابر مالیات نقل و انتقال خواهد بود. باید ببینید مالیات نقل و انتقال این ملک با توجه به قیمت و شرایط آن چگونه است. حدودا 5 برابر آن مقدار، به شما مالیات صلح عمری تعلق خواهد گرفت.